วัดไทยลุมพินี ตั้งอยู่ในปริมณฑลสังเวชนียสถานที่ประสูติของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ณ สวนลุมพินีวัน สหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยเนปาล สร้างขึ้นด้วยศรัทธาของพุทธบริษัทชาวไทย ในนามของรัฐบาลแห่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยใช้งบประมาณแผ่นดิน และผู้ศรัทธาร่วมทำบุญ ทำสัญญาเช่าที่ดิน จากรัฐบาลเนปาล จำนวน ๓ แปลง รวมพื้นที่ ๘ เอเคอร์ (๒๐ ไร่เศษ) เป็นระยะเวลา ๙๙ ปี เพื่อเป็นการบูชาคุณพระพุทธศาสนา และร่วมเฉลิมฉลอง ในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงครองสิริราชสมบัติ ครบ ๕๐ ปี
คณะรัฐมนตรีในรัฐบาลไทยมีมติเห็นชอบในหลักการให้สร้างวัดไทยลุมพินีขึ้น(๑๕ ธันวาคม ๒๕๓๕) โดยใช้เงินงบประมาณแผ่นดิน และมอบหมายให้กระทรวงศึกษาธิการ แต่งตั้งคณะกรรมการก่อสร้าง เพื่อทำหน้าที่ในการออกแบบและควบคุมการก่อสร้าง ให้เป็นไปตามเป้าหมาย คือ การส่งเสริมเผยแผ่พระพุทธศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรมไทย ตามข้อตกลง (Commitment) ระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลเนปาล ในโครงการพัฒนาลุมพินีสถาน เพื่อให้เป็นศูนย์กลางการเผยแผ่ และสืบสานพระพุทธศาสนาต่อไป
เมื่อ ปี ๒๕๓๘ การก่อสร้างจึงเริ่มขึ้น โดยพระเมตตาของสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เสด็จมาทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๓๘ มีรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เอกอัครราชทูต กรมการศาสนา กรรรมการพัฒนาลุมพินีวัน (Lumbini Development Trust) และพุทธบริษัทชาวไทยและเนปาล มาร่วมในพิธีเป็นจำนวนมาก
เมื่อวันที่ ๑๖ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๔๒ มหาเถรสมาคม มีมติเห็นชอบมอบหมายให้วัดไทยพุทธคยา รัฐพิหาร สาธารณรัฐอินเดีย ได้จัดส่งพระธรรมทูตไทยไปช่วยดูแลงานก่อสร้างที่วัดไทยลุมพินี โดยพระเทพโพธิวิเทศ (ทองยอด ภูริปาโล ป.ธ.๙) ในฐานะหัวหน้าพระธรรมทูต ได้มอบหมายให้พระครูปลัดสุวัฒนสัทธาคุณ ปัจจุบัน พระธรรมโพธิวงศ์(วีรยุทธ์ วีรยุทฺโธ) เป็นหัวหน้าคณะเดินทางมาปฏิบัติหน้าที่เป็นผู้ดูแลงานก่ออสร้างและปฏิบัติหน้าที่เจ้าอาวาสวัดไทยลุมพินี พร้อมกับคัดสรรคณะปูรกะจากวัดไทย กุสินาราเฉลิมราชย์เพิ่มอีก ๔ รูป เป็นสงฆ์ปัญจวรรคมาอยู่ประจําตั้งแต่วันที่ ๓ กุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๕๔๓ เป็นต้นมา จากนั้นได้มีพระธรรมทูตที่ผ่านการอบรมจากโครงการอบรมพระธรรมทูต สายต่างประเทศของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยมาอยู่ประจําปีละ ๑๐ รูปเป็นอย่างน้อย พร้อมกับพระและสามเณรเนปาลอีกด้วย ปัจจุบันมี พระศรีโพธิวิเทศ(สุพจน์ กิตฺติวณฺโณ ป.ธ.๙) ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดไทยลุมพินี ตามมติมหาเถรสมาคม
คณะนี้วัดไทยลุมพินีมีศาสนสถานและสิ่งปลูกสร้างที่เสร็จสมบูรณ์แล้ว จึงจะมีพิธีปิดทองฝังลูกนิมิต ในวันที่ ๒๐ ตุลาคม ๒๕๖๐ นี้และเปิดวัดอย่างเป็นทางการ
ภาพ,ข้อมูล,เผยแผ่ : วัดไทยลุมพินี ประเทศเนปาล
๑๑ กันยายน ๒๕๖๐
